Η γυναίκα του Aldous Huxley

Την βλέπω κάθε μέρα. Περνά δίπλα μου φουριόζα. Τη συναντώ παντού. Στους δρόμους στα μαγαζιά στους χώρους εργασίας στην τηλεόραση στις σελίδες των περιοδικών. Είναι στεφανωμένη με όλη της την θηλυκότητα που την απευθύνει προς όλους, και την ίδια στιγμή βρίσκεται σε σύγχυση για αυτό που είναι, για αυτό που θέλει, και για αυτό που οι άλλοι ζητούν από αυτή.

Όταν ογδόντα περίπου χρόνια πριν κυκλοφόρησε το The Brave New World του Aldous Huxley σίγουρα έκανε αίσθηση, χωρίς ίσως  να σκέφτεται κανείς για το τι στην πραγματικότητα θα σήμαινε ένας κόσμος σαν αυτόν. Πολιτικά και κοινωνικά φαινόταν να υιοθετεί απόψεις της Πολιτείας του Πλάτωνα επαναλαμβάνοντας την περιγραφή  αυτού του παράξενου κοινωνικού  εφιάλτη στον οποίο όχι μόνο ο Όργουελ αλλά και ο Ιούλιος Βερν αναφέρθηκε.  Μέσα σε αυτό αναγκαστικά έδωσε μια περιγραφή και για τη γυναίκα του «καινούργιου κόσμου» του.

Στο Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο η οικογένεια θεωρείται ως ένας βλαβερός θεσμός. Κι αυτό επειδή στα πλαίσια της οικογένειας και των μελών της δημιουργείται ένας σωρός από προβλήματα που τελικά χρεώνονται σε αυτήν. Έτσι όλη η γραμμή συμπεριφορών και θεσμών που συνδέονται με την οικογένεια,  απορρίπτονται ως επικίνδυνες για την κοινωνία. Η αγάπη και ο έρωτας υπό την οπτική της αφοσίωσης που φαντάζει ως δέσμευση, απορρίπτονται και αυτοί ως μια ανθρώπινη αδυναμία. Η μητρότητα εξουθενώνεται και εξαφανίζεται. Η πολιτεία αναλαμβάνει την γέννηση των νέων ανθρώπων σε αναπαραγωγικές μηχανές  και την περαιτέρω «καθαρή» από φόβους, προκαταλήψεις και ενοχές εκπαίδευση. Δηλαδή μετά την μητρότητα η γυναίκα χάνει και την δυνατότητα ανατροφής των παιδιών της. Πρόκειται δηλαδή για μια τέτοια  φίμωση του ρόλου της που την αφήνει απολύτως κενή. Η συμμετοχή της στην κοινωνία περιορίζεται σε δύο μόνο πτυχές. Στην παραγωγική της ικανότητα μέσα στο σύστημα και σε ένα θλιβερό  υπόλειμμα  της λειτουργίας της στην οικογένεια που θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε «το σεξ για το σεξ».

Έτσι ο ρόλος της γυναίκας στην κοινωνία υποβαθμίζεται αφενός σε αυτόν του αδιάφορου «εξαρτήματος» της κοινωνικής «μηχανής» και αφετέρου στο ρόλο του απρόσωπου  φορέα του σεξ. Όλη της η ύπαρξη αφυδατώνεται και το μόνο μέσον που της μένει για να αντιμετωπίσει την μοναξιά της και την ανάγκη της για ασφάλεια και αγάπη, είναι να επενδύσει στην δεύτερη εκδοχή του ρόλου της. Το σώμα της γυμνό ή μισοκρυμμένο  της δίνει την ίδια την αξία της. Ο ρόλος της εμφάνισης της αποκτά πρωτεύουσα σημασία. Η σεξουαλική επιθετικότητα της προσπαθεί να αντικαταστήσει την ανάγκη της να υπαχθεί κάπου και να δημιουργήσει εστία και συντροφικότητα. Κάτι που φαίνεται σε ολόκληρη τη νουβέλα ότι μένει τελικά ανικανοποίητο.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα σήμερα πέρα από την νουβέλα; Πιστεύω ότι χωρίς να επαληθεύονται όλα όσα περιγράφονται από τον Huxley η γυναίκα της εποχής μας κινείται  με τάση να ταυτιστεί με το μοντέλο της γυναίκας του Θαυμαστού Καινούργιου Κόσμου.

Η γυναίκα του σήμερα είναι  κομμάτι του παραγωγικού μηχανισμού του συστήματος καθότι είναι εργαζόμενη.  Η παρουσία της μάλιστα στους χώρους εργασίας για διάφορους λόγους αποδεικνύεται απολύτως επιτυχής με αποτέλεσμα να έχει διεισδύσει σε πόστα παραδοσιακά ανδρικά. Το γεγονός αυτό κάνει τις νεότερες γενιές γυναικών να  δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην επαγγελματική καριέρα επενδύοντας πολλά χρόνια σε σπουδές με στόχο την επαγγελματική τους καταξίωση και ανέλιξη. Έτσι ο προσανατολισμός τους σχετικά με το ρόλο τους διαφοροποιείται.

Από την άλλη πλευρά η διάβρωση του θεσμού της οικογένειας  και πρώτα πρώτα από τους ίδιους τους συντελεστές της αποθαρρύνει την παραδοσιακή έως τώρα πορεία μιας κοπέλας που ήταν να γίνει σύζυγος και μητέρα. Η αποτυχία άνδρα και γυναίκας να ζήσουν αυτό που λέμε αλληλοπεριχώρηση μέσα στο γάμο τους, συμβάλει σε αυτό. Η απίστευτη αύξηση των διαζυγίων και τα ανεξίτηλα σημάδια που αφήνουν τα αποτελέσματά τους σε αυτούς που τα ζουν καταρρίπτουν  τις  ενστάσεις υπέρ του γάμου και της οικογένειας.  Η προσπάθεια που γίνεται από κάποια ζευγάρια να συζήσουν με στόχο να αποφύγουν μια αποτυχημένη ένωση δεν αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα  επειδή ακριβώς αυτά απλώς συζούν χωρίς να προχωρούν σε μια πραγματική ένωση. (αλληλοπεριχώρηση) Η όχι και τόσο μεγάλη πιθανότητα μιας γυναίκας να ζήσει μια δια βίου ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή εντείνει την ανασφάλειά της αποτρέποντας την να στραφεί στο γάμο και την οικογένεια ή στην καλύτερη περίπτωση να την αναβάλει για μετά την ηλικία των τριανταπέντε.  Άσοφες και αβασάνιστες δηλώσεις του τύπου «ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα»  αποπροσανατολίζουν ακόμα περισσότερο χωρίς να παραπέμπουν σε κάποια λύση, και την οδηγούν να σπαταλά άσκοπα τα καλύτερα χρόνια της.

Η προ μερικών δεκαετιών σεξουαλική απελευθέρωση έχει παίξει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο. Η γυναίκα πίστεψε το παλιό μήνυμα του Ρομαντισμού ότι πάνω από όλα μετράει το συναίσθημα και η έκφρασή του Στο δρόμο αυτό θυσίασε αρχές και αξίες που της ήταν απαραίτητες για να ζήσει τον ρόλο της συζύγου και της μητέρας. Στη θέση τους υιοθέτησε απόψεις που την οδήγησαν  να αποδεχθεί το ελεύθερο σεξ ως σημείο χειραφέτησης της. Δεν μπόρεσε όμως να αντιληφθεί  ότι την ίδια στιγμή υπέκυπτε σε μια πολύ ύπουλη χειραγώγηση που με δεκανίκια το αντισυλληπτικό χάπι και την νομιμοποίησης της έκτρωσης μόνο στη χειραφέτηση δεν την οδηγούσε. Κάποιος αλλοτρίωσε και βεβήλωσε αντίστοιχα τη μητρότητα και την θηλυκότητα της.   Το μήνυμα σεξ για το σεξ  έρχεται από παντού. Είναι πίσω από όλη την διαφημιστική βιομηχανία όπου το γυμνό ή το ημίγυμνο γυναικείο σώμα στοχεύει τον άνδρα αγοραστή ακόμα κι όταν προσπαθεί να του λανσάρει βρεφικά είδη. Με τον ίδιο τρόπο τα περιοδικά και η εφημερίδες βγάζουν στο παζάρι σε τιμή ευκαιρίας όλα εκείνα τα πολύτιμα γυναικεία μυστικά της, πότε υπεραπλουστεύοντας και πότε εκχυδαΐζοντας τα. Η γυναίκα άοπλη πια προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της ως φύλο. Αυτό που λέμε πανσεξουαλισμός σαρώνει τις σύγχρονες κοινωνίες και σε σχέση με την αμφισβήτηση στον θεσμό της οικογένειας προκαλεί ως παρενέργεια της, την έκλυσης της μοιχείας.

Η απελευθέρωση του σεξ διαμορφώνει μια ανάλογα αυξανόμενη ομάδα ανδρών που δεν θέλουν δεσμεύσεις και απαιτούν σεξουαλικές παραχωρήσεις από τη σύντροφό τους, σε σημείο που αυτό να θεωρείται σήμερα αυτονόητο. Και ναι μεν το σεξ έχει έναν πολύ ευλογημένο ρόλο όμως αυτός ο ρόλος για να υπάρχει και να λειτουργεί απαιτεί αναγκαίες συνθήκες χωρίς τις οποίες χάνει εντελώς την ταυτότητα του.

Μια νέα γυναίκα σήμερα έρχεται ως επί το πλείστον από πολύ νωρίς αντιμέτωπη με εφήμερες σχέσεις , διαδοχικούς συντρόφους  και  παράλληλα απογοήτευση θλίψη και μοναξιά που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει.  Μια μοναξιά που προσπαθεί να σπάσει τα σαββατόβραδα και που τόσο γλαφυρά περιγράφει το γνωστό τραγούδι της Βίσση.

Που να γείρω το κορμί μου

Σαν γυρνάω απ τα μπαρ κι απ τα ξενύχτια

Που να βρω ένα φιλαράκι να μου πει πως μ’ αγαπάει στ’ αλήθεια

Και συ έχεις εξαφανιστεί.

Ίσως κάποιοι να περίμεναν την εμφάνιση της λίγο αργότερα αλλά αλίμονο η γυναίκα του  Aldous Huxley είναι εδώ.




Δημοσιεύτηκε

σε

από